ΣΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ

23 Αυγούστου "Εννιάμερα της Παναγίας"

Εσύ Μητέρα όλων μας λογάσαι Παναγία

γι’  αυτό κι εμείς προστρέχομε στη σκέπη σου τη θεία

κι όπως τη μάνα το παιδί ζητά και τη φωνάζει

και πρότυπό του έχει τη και την πολυθαυμάζει

κι αυτή στο κεφαλάκι του τη χέρα τσης τη βάζει

και με τη σκέψη πως πονεί τρελαίνεται, τρομάζει

και σαν το δει να χαίρεται, χαίρεται η ψυχή τσης

και το Θεό παρακαλεί μέσ’  απ’ τη προσευχή τσης

να το ‘χει πάντοτε καλά και να το μεγαλώνει

κι αυτή αλάργο ή κοντά να το ‘ποκαμαρώνει,

έτσι και μεις Μητέρα μας, παρηγοριά σε Σένα

στσοι πόνους και στα βάσανα ζητά ο καθαένας.

Κι εσύ αφήνεις το θρονί και το προσκυνητάρι

κι έρχεσαι ογλήγορα σε μας τον πόνο να μας πάρεις.

Τσοι  στεναγμούς, τα δάκρυα, του καθενός μαζεύεις

και στου Αφέντη μας τα πας, το Γιο Σου ικετεύεις

ν’ άρει τσι αμαρτίες μας, το φως Του να μας δώσει

να φέξουνε οι στράτες μας κι η πίστη να φουντώσει

πως είν’ Αυτός μόνος Θεός στην απεραντοσύνη

κι ήρθε στη γης και δίδαξε αγάπη, αδερφοσύνη

κι ευτυχισμένοι θα ‘ναι αυτοί απού θα τονε δούνε

οι δίκαιοι ή οι αμαρτωλοί απού μετανοούνε.

Χαρά σε Σένα βρίσκουμε όλοι μικιοί, μεγάλοι

και μας χωράει όλους μας η εδική Σου αγκάλη.

Εσύ και πλούσους και φτωχούς, όλους μας εσκεπάζεις

για όλους θα παρακαλείς το Γιό Σου όταν δικάζει.

Κι ο Γιος απού δε το χαλά τση Μάνας το χατίρι

θα δώσει έλεος σε μας, αντί πικρό ποτήρι.

Γι’ αυτό και η ελπίδα μας είσαι εσύ Μητέρα,

βάλε την στα κεφάλια μας την άγιά Σου χέρα,

να γίνει η πίκρα μας χαρά κι ο πόνος μας να γειάνει,

να μπει και η Ελλάδα μας σε σίγουρο λιμάνι,

γιατί είναι μάνα μας κι αυτή κι όταν πονεί πονούμε

βοήθα τηνε Δέσποινα, θερμά παρακαλούμε.

Ρόδο που δε μαραίνεται πάντα μοσκομυρίζει,

ετσά κι η Παναγία μας βοήθεια χαρίζει.

Αυτή  ‘ναι το θεμέλιο τση Γης που κατοικούμε

και γέφυρα εγίνηκε ζωής που δε θωρούμε.

Σαν περιστέρα κάθεται σε τράφους και δετάρια

και τσοι θωρεί τσοι χριστιανούς που ‘χουν καρδιά καθάρια.

Παλάτι Εσύ εγίνηκες του Βασιλιά, Μαρία

και θρόνος που εκάτσενε η μήτρα Σου η αγία.

Εσύ τον Ήλιο έφερες σκοτάδια να φωτίσει,

στη γης η βασιλεία Του ποτέ τσης να μη σβήσει.

Ακουμπιστήρα σ’ έχουμε σε κάθε δυσκολία

σκέπη και προστασία μας Εσύ ‘σαι Παναγία.

Εσύ Παρθένα άνοιξες των ουρανών τη θύρα,

τα κρίματά μας σκούπισες με θεία παρασύρα.

Για χάρη σου επαίχτηκε στον ουρανό η λύρα

και όλων των αμαρτωλών την άλλαξες τη μοίρα.

Ανεστορούμαι σήμερο τσ’  αλλοτινούς τσοι χρόνους

που με τα πόδια ερχόμασταν δε νιώθαμε τσοι πόνους.

Κοπέλι αξυπόλητο ήπαιρνα ζάλο ζάλο

κρίνους να βρω πια όμορφους στο θρόνο Σου να βάλω.

Ένα βιβλίο ήθελα πάντοτε να σου γράψω,

με λόγια μέσ’ απ’ τη καρδιά κεράκι να σ’ ανάψω.

Αλλά δεν είμαι μελωδός, ούτε και υμνογράφος

και μόνο θα σου υποσχεθώ να ψάλλω ως τον τάφο.

Δε θα σωπάσω εγώ ποτέ τσι χάρες Σου να ψάλλω,

παρόλο που ‘μαι  ανάξιος στο στόμα να Σε βάλω.

Ποιος είμαι εγώ για να μπορώ γιορντάνι να Σου πλέξω,

με λέξεις και με μουσική τη λύρα μου να παίξω.

Την ώρα τούτη τσι καρδιές όλων,  θωρώ, γροικώ τις

όλες μαζί να τραγουδούν και Σε και το Δεσπότη.

Δάκρυα μετάνοιας τρέχουνε των χριστιανών τα μάθια,

τσι αμαρτίες πλύνουνε και γίνουνται κομμάθια.

Ευαγγελίστρα και Κερά, Παρθένα και Μητέρα,

από τσ’ Αγίους του Θεού Εσύ ‘σαι πλατυτέρα.

Τα θάρρη μας σε Σένανε έχουμε Παναγία,

γιατί είσαι η Βοήθεια, Αντίληψις ταχεία.
...........................................................................(.Στη συνέχεια αναφέρομαι στα Εμπαροχώρια)

Ξενιάκο εγεννήθηκες, στο Αφρατί κοπέλι,

στου Καραβάδω το ναό Σε τάιζαν οι Αγγέλοι.

Στη πέρα Μάρθα ο Άγγελος, Σου είπενε το χαίρε

και επά στο Δέτη κάθεσαι τσι νύχτες και τσι μέρες.

Μπαρίτισσα Αρχόντισα, Κερά πάντα θα μείνεις

κι εκεί στον Κοτοποδιανό το δικαστήριο στήνεις.

Γερόντισσα Μηλιαριανή το υπόλοιπο τση ζήσης,

γι’ αυτό σε τούτο το χωριό το σώμα θα κοιμήσεις.

Εδά και μεις ξανάρθαμε πάνω στσ’ εννιά ημέρες,

να Σε κατευοδώσουμε στου ουρανού τσ’ αιθέρες

και να παρακαλέσουμε του χρόνου τέθοια μέρα,

να ρθούμε να φιλήσουμε την άγιά σου χέρα.

* Εμπαροχώρια = χωριά της λεκάνης της Εμπάρου, δηλαδή κυρίως η Έμπαρος, ο Ξενιάκος, το Κατωφύγι όπου το τοπωνύμιο Κοτοποδιανός, το Μηλλιαράδων, το Θωμαδιανών και δευτερευόντως το Αφρατί, η Μάρθα και ο Καραβάδος. 
  Στον  Ξενιάκο τιμάται το Γενέσιον της Θεοτόκου, στο Αφρατί τα Εισόδια της Παναγίας, στο χωριό Καραβάδω επίσης τα Εισόδια, στην μικρή Μάρθα ο Ευαγγελισμός όπως και στο Δέτη. Η Έμπαρος έχει την ευλογία τριών ναών αφιερωμένων στην Παναγία, ο Ευαγγελισμός μαζί με την Αγία Τριάδα, η Υπαπαντή (Παναγία πρωτοφλεβαριανή) και η Κερά απ'  όπου κατά την παράδοση έφυγε η εικόνα της Θεοτόκου για να εγκατασταθεί στην ιερή σχισμή του Δέτη. Στον Κοτοποδιανό ανατολικά του χωριού Κατωφύγι, η Παναγία τιμάται την 1η Σεπτεμβρίου ( βλέπε άλλο άρθρο: Γιορτές της Παναγίας) και σύμφωνα με την παράδοση ο όρκος στην Παναγία την Κοτοποδιανή ήταν ιερός και δεν αμφισβητούνταν. Στο Μηλλιαράδω υπάρχει παλαιός ναός (απομεινάρι μοναστηριού) αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Στο προσκύνημα της Παναγίας του Δέτη τιμάται όπως προείπαμε ο Ευαγγελισμός αλλά και τα Εννιάμερα της Παναγίας. Όμως το καντήλι της σπάνια μένει σβημένο μιας και σχεδόν καθημερινά την επισκέπτονται πιστοί για να ανάψουν το κερί τους, να προσευχηθούν μέσα στην ηρεμία του τόπου ή να βαπτίσουν τα παιδιά τους.